Wie tijdens Eurosonic verder kijkt dan de britpopneus lang is, kan erachter komen dat uit Oost-Europa interessante en avontuurlijke acts komen. Tijdens dit jaarlijkse showcasefestival voor Europese bands die wat willen, maakten bijvoorbeeld Siksa (Polen), Dlina Volny (Wit-Rusland), Skier and Yeti (Servië), Oopus (Estland) of Kurs Valüt (Oekraïne) de afgelopen jaren indruk. Sinds vorig jaar is er Vikendica: een speelse balkanterm die weekendhuis betekent, en het is tevens de naam voor een rondreizend festival voor undergroundbands uit onder andere Oost-Europa. Onder auspiciën van platform Yugofuturism doet het festival dit jaar onder andere Amsterdam, Eindhoven en Rotterdam aan. Ook het Groningse Vera wordt daarbij niet overgeslagen.
Shoom [foto hierboven] is Oekraïens voor lawaai, maar de band komt gewoon uit Groningen. Het ietwat studentikoos ogende vijftal, keurig in pak gestoken, spreidt vroeg op de avond een knap staaltje muzikaal vernuft tentoon. De formatie slecht bijna achteloos muzikale barrières tussen bijvoorbeeld jazz, soundscapes en uitbarstingen van gitaarlawaai, met name in de twee nieuwe composities die shoom voor het voetlicht brengt. De muziek doet daarbij op de rustige momenten denken aan de zalvende klanken van het Noorse Jaga Jazzist. Wanneer de leidende altsaxofoon assistentie krijgt van trompet (Meike Brandt) en trombone (Wessel Kooij) in het naar een boeiende climax brengen van een nummer, is muzikale opwinding niet ver weg.
In de Kelderbar is Fotbal [foto hierboven] uit Tsjechië aan de beurt. Het bescheiden ogende viertal maakt dreinende en luide noiserock. De band doet dat op een manier die My Bloody Valentine op Isn’t Anything ook zo goed kon: met soms bewust vals klinkende gitaardissonanten die je bij momenten alle hoeken van de Verakelder laten zien, maar vooral voelen. Met name het soms met onheilspellende toetstonen aangevulde materiaal van de in 2023 verschenen uitstekende plaat Why Is This Happening to You? zorgt voor een fijne geluidstrip van ruim een halfuur. Beschouwende, vrouwelijke vocalen en vindingrijke tempowisselingen zorgen dat je niet helemaal wegzweeft tijdens dit fraaie optreden.
Aan de bio van het Zwitserse Omni Selassi [openingsfoto en foto hierboven] op de site van het boekingsbureau van de band valt weinig touw vast te knopen. Iets met opstijgende raketten en afdalende onderzeeërs. Toch is de muziek van het drietal, dat zich bedient van dubbele drums, synths, elektroharp, gitaar en zang zeer interessant. Soms aan krautrock en b-films ontleende ritmes geven richting aan spannende maar bovenal onverwachte wendingen, zowel vocaal als met gedraai aan knoppen. Omni Selassi lijkt zelf ook niet te weten waar het naartoe gaat, maar juist dat is het sterke punt van dit bij vlagen ongrijpbare concert.
De Litouwer Adomas Koreniukas gaf in 2023 op Eurosonic met zijn band Planeta Polar een gloedvol optreden vol pakkende latindeunen. In de Kelderbar geeft hij samen met Giedré Nalivaikaité als Superkoloritas [foto links] wederom een tropisch getint dansfeestje met onder andere synths, gitaar en saxofoon. Soms klinken de bossanovabeats nogal dun, en ligt kitsch op de loer. Wanneer italodisco en teksten uit Litouwse popklassiekers uit de jaren zestig tot en met tachtig voor een retrofuturistisch sfeertje zorgen, blijkt er alsnog muzikale diepgang onder de dunne bovenlaag te zitten.
Postpunk mag natuurlijk niet ontbreken op een goed undergroundfestival vandaag de dag. Die rol is uitstekend weggelegd voor het Russische ГШ / Glintshake [foto hieronder], dat al meer dan tien jaar bestaat en tegenwoordig vanuit Belgrado opereert. Sterker nog: hoewel de krassende gitaargeluiden regelmatig het nerveuze, gortdroge van Gang of Four in herinnering brengen, hebben de staccato in het Russisch zingende gitariste Ekaterina Shilonosova en haar drie secondanten allerminst muzikale oogkleppen op. Het gevolg is een van de beste optredens van het festival, waarbij naast de bekende hypnotiserende klanken uit postpunk eveneens jazz en experiment voorbijkomen. Het gevolg is een uitermate dansbaar en onderhoudend optreden.
Het Spaanse duo Los Sara Fontan [foto hieronder] is eveneens niet vies van een beetje experiment in de muziek. Met behulp van viool, drums, elektronische percussie, keyboard en effectapparaten willen Sara Fontan en Edi Pou het irrationele verkennen met instrumentale composities. Niet gehinderd door muzikale conventies lijken de fragmentarische geluiden puur intuïtief te laveren tussen klassiek en soundscapes. Fontan gaat soms op de grond zitten om met de daar aanwezige batterij effectapparatuur alweer een avontuurlijke twist toe te voegen aan de ongrijpbare muziek. Wanneer tegen het einde van het bijzondere optreden tribale ritmes geraffineerd plaatsmaken voor iets wat tegen house aanschurkt, kom je weer met beide benen op de grond terecht.
De afsluiter van het festival komt uit Bratislava en Košice, Slowakije en heet Berlin Manson [foto hieronder]. Met een Do It Yourself-instelling als levenshouding, geeft de band commentaar op alles wat verrot is aan de postcommunistische maatschappij waarin ze leven. Het jonge publiek zet het vooraan bij het podium op een wild meebewegen bij de zeer energieke elektropunk van het trio. De dwingende klanken van Berlin Manson doen denken aan Sleaford Mods, maar dan massiever en zonder de relativering in de teksten. Zanger Adam Dragun lijkt zich oprecht druk te maken wanneer hij opnieuw een lading repetitieve teksten in het Slowaaks het enthousiaste publiek in spuugt. Vikendica gaat op die manier allerminst als een nachtkaars uit.
De tweede editie van Vikendica laat eens te meer zien dat avontuurlijke muziek ook uit niet zo voor de hand liggende delen van Europa kan komen. Het toont daarmee het belang als voortrekkersfestival wederom aan. Hierbij gadegeslagen door een aardig opgekomen, merendeels jong en nieuwsgierig publiek.
