Foto’s: André Schröder
“Iedereen is van de wereld en de wereld is van iedereen!” Dat is een regel uit de klassieker van The Scene uit 1990, waarin Thé Lau proost op alle ‘misfits’ en daarmee een passionele ode brengt aan iedereen die afwijkt en het daardoor zwaar heeft. Het zou het lijflied kunnen zijn van Roadburn, het internationale vierdaagse festival dat met de slogan “Redefining Heaviness” duidelijk maakt dat het een festival met harde muziek is dat tegelijkertijd alle ruimte pakt om het genre en de flexibiliteit van zijn bezoekers maximaal op te rekken. In de 2025-editie is de organisatie er wederom in geslaagd het publiek in één dag langs een breed scala van emoties en muziekstijlen te leiden. Met als grote gemeenschappelijke deler dat het persoonlijk, geëngageerd en vol van rauwe energie is.
Op deze plek past ook een compliment aan de schrijfster van alle inleidende teksten voor de line-up. Zonder in gezwollen taal te vervallen weet Becky Laverty alle acts perfect te beschrijven en ze wijst je daarmee op de bijzonderheden en must-sees van het programma. Zo tipt ze het vroeg op de dag geprogrammeerde Noorse Witch Club Satan [foto hierboven], omschreven als een theatrale feministische blackmetalband.
Het is net na enen in The Engine Room als het licht uitgaat en onder een rookgordijn de koralen aanzwellen. Op het met runentekens versierde podium verschijnen de in wit geklede muzikanten met opvallende witte hoofddeksels, de borsten provocatief ontbloot door uitsparingen in de kleding. Los van het theatrale is dit eigenlijk punk in de zuivere zin van het woord. De muziek staat in dienst van de boodschap en die wordt gevoed door kwaadheid en frustratie. Indrukwekkend is het moment waarop ze “Silence is a crime” van fluistersterkte laten aanzwellen tot een niet te negeren opdracht om op te staan tegen oorlog, onderdrukking en genocide. Metal wordt afgewisseld met engelachtige samenzang en het synchroon declameren van teksten die het publiek muisstil krijgen. Een indrukwekkende start van de dag.
We blijven in Noorwegen met Dødheimsgard [foto hierboven en openingsfoto], die het album Black Medium Current in zijn geheel gaan spelen. Daarvoor loopt de Terminal vol tot de maximale capaciteit van 1500 man. Een grootse opstelling met extra muzikanten en een achtergrondkoor wekken het album op het podium volledig tot leven. De theatrale Yusaf Parvez trekt direct alle aandacht naar zich toe als hij de voorste rijen bespeelt. Zwart gesluierd op een verhoging, met wierook in de hand en zo nu en dan rookwolkjes blazend uit z’n handpalmen. Van ‘Et Smelter’ tot ‘Requiem Aeternum’ nemen de songs op het album je mee op een zwarte reis, regelmatig wisselend van sfeer en instrumentatie, maar altijd vol emotie en geïnspireerd.
Het spoorgebied is ook in 2025 weer omgetoverd tot een sfeervol festivalterrein met dit jaar een grote merchtent met bar en langs de doorgaande weg gezellige terrasjes. Natuurlijk zit het weer ook mee dit jaar. Wat wederom opvalt is het internationale karakter van Roadburn met bezoekers uit maar liefst 23 landen. Dat internationale, samen met het contrast tussen de hardheid van de thema’s, de muziek en de verbinding die dat oplevert, maakt van Roadburn een bijzonder festival. Alles en iedereen is er welkom.
Het optreden van Vyva Melinkolya, ofwel Angel Diaz, in de Next is weer iets compleet anders. De transgendermuzikant uit Louisville, Kentucky staat met gitaar te midden van elektronica en synthesizers en wordt aangekondigd als “emotionally heavy, dreamgaze music” en dat is precies wat het is. Naar eigen zeggen vereerd en blij om voor het eerst op Roadburn te kunnen staan, speelt ze een mooie set. Helaas staat bij de eerste nummers de gitaar te hard in de mix om de teksten goed te kunnen verstaan. Desondanks neemt de muziek van Diaz je mee in een gedragen sfeer en bezwerend laag tempo om zo volledig in de muziek op te kunnen gaan en weg te dromen.
Om even in introverte sferen te blijven is een overstap naar de Main Stage passend. Steve Von Till [foto hierboven], zanger van het legendarische Neurosis, zal hier als ‘Artist in Residence’ zijn tweede show geven. Hij speelt op verzoek van Roadburn nummers die nog nooit live gespeeld zijn of die nog nooit in die vórm gespeeld zijn. Het grote podium ziet eruit alsof er een klassiek- of jazzconcert gaat beginnen. Von Till zal zijn stem vandaag dan ook heel anders gebruiken dan bij Neurosis. Er staan een gitaar en een vleugel voor hem klaar en hij wordt voor de gelegenheid begeleid door Dave French op bas, synthesizers en percussie en Brent Arnold op cello. Hij speelt veel materiaal van zijn nieuwste soloalbum dat op het punt staat uit te komen: Alone in a World of Wounds. Met zijn prachtige gruizige stem, die doet denken aan Tom Waits en Nick Cave, weet hij de zaal direct te betoveren. Hij zingt de nummers met hart en ziel. Met name de laatste single ‘Watch Them Fade’ zal nog lang blijven hangen.
Bij de Next Stage klinken zware baslijnen en industrieel slagwerk. Daaroverheen distorted vocalen die in het Welsh op folk geïnspireerde teksten de zaal in galmen. Tristwch y Fenywod [foto hierboven] brengen hier weer een totaal andere individuele en persoonlijke expressie van “Heaviness”.
Coilguns [foto hierboven] uit Zwitserland voert vanavond het laatste album Odd Love in zijn geheel uit. Bij de soundcheck staan vier muzikanten hard maar consciëntieus een nummer te spelen om daarna heel rustig backstage te gaan. Als vervolgens de lichten weer aangaan voor de show, staan daar ineens vier podiumbeesten. Zanger Louis Jucker maakt vooraf nog even contact met de zaal, schudt snel wat handen en gaat daarna volledig los. Gedreven en vol energie storten de mannen de nummers over de zaal uit. Tussendoor verontschuldigen ze zich voor de big pharma in hun thuisland, wat duidelijk maakt dat ook zij een mening hebben over dingen. Het is origineel, hard en punky met inventieve ritmes. Coilguns spreekt overduidelijk ook veel jongeren aan. De thema’s zijn actueel en relevant. Met de opdracht “Share oddity, keep it weird and keep it safe” bouwen deze strak spelende Zwitsers een mooi feestje.
Het concept van volledige albums integraal uitvoeren is inmiddels een beproefd recept op Roadburn, maar helaas werkt het niet altijd. De tweede ‘Artist in Residence’ is Midwife, het alter ego van Madeline Johnston uit Denver, Colorado. Zij zal haar laatste album No Depression In Heaven volledig uitvoeren. Hoewel dat een heerlijk album is voor op de zondagmorgen op de bank met de teksten bij de hand, is het minder geschikt voor een liveperformance. Live zijn een spanningsboog en contact met het publiek noodzakelijke ingrediënten. De band musiceert uitstekend, maar de teksten zijn lastig te volgen en na een tijdje verslapt daardoor de aandacht.
Dan is het tijd voor het meest lichtvoetige onderdeel van de dag. Op de Main Stage staat Altin Gün [foto hierboven] geprogrammeerd. Deze uit Nederland afkomstige psychedelisch Anatolische funkunit is inmiddels uitgegroeid tot een fenomeen en een groot festivalfavoriet. Vanwege de aanstekelijke ritmes en diepe wortels in traditionele Turkse muziek weten zij al jaren de harten van veel verschillende mensen te raken. Ze starten met drie nieuwe nummers waarna de show professioneel wordt uitgebouwd en steeds dynamischer wordt, ondersteund door een prachtige lichtshow met achtergrondvisuals. Uiteindelijk beweegt de hele zaal mee op de dansbare nummers.
Afsluiter op de Main Stage is Chat Pile [foto hierboven] uit Oklahoma. Zo eindigt de zaterdag zoals die begon: hard en rauw. Wederom een geëngageerde band die een urgente boodschap kwijt moet. Zelf zeggen ze dat ze in hun muziek de angst en paniek proberen te vangen van een wereld die uit elkaar valt. En dat lukt! De energie spat er vanaf de eerste minuut af en na één nummer is het shirt van zanger Raygun Busch al nergens meer te bekennen. Hij roept het publiek op tot verzet tegen fascisme, oorlog en onderdrukking en op blote voeten stuitert hij in een geheel eigen choreografie over het podium.
De cirkel is rond voor de zaterdag op Roadburn 2025. De dag begon met Noors feminisme in de vorm van theatrale black metal en ging via een waaier aan stijlen en verschillende nationaliteiten de oceaan over en weer terug. Met zware thema’s, die door introspectie of juist uitbundige expressie in geluid uitgewerkt zijn. Door muzikanten met een gedeelde frustratie over de staat van de wereld en de mensheid in het bijzonder en de hoop die in de donkerte dan toch altijd ergens in te vinden is. Een hoop die ‘m zit in de onderliggende verbondenheid door zware onconventionele muziek, in welke vorm dan ook. Met dank aan Roadburn!