“People live with a private understanding / Sorrow’s the wind blowing through / Truth is hiding in the wire“, zingt Joe Casey met aangezette vocalen in ‘A Private Understanding’, het openingsnummer van Relatives in Descent. Hij zet hiermee een belangrijk onderwerp neer op de vierde plaat van zijn band Protomartyr: in een wereld waar – met name via internet – zo veel informatie op je afkomt, is de waarheid moeilijk vast te stellen. Voor zover die al bestaat. Angst, scepsis en onzekerheid zijn het gevolg.
Om literaire teksten over existentiële onderwerpen als vergankelijkheid en de beperkingen van de menselijke geest zat Casey op de eerdere platen al niet verlegen, zoals op de uitstekende voorganger The Agent Intellect. Op Relatives in Descent trekt de band deze lijn gewoon door, maar wel met een belangrijk verschil: Protomartyr zoekt de duistere rafelranden van de postpunk op en klinkt op die manier grimmiger en avontuurlijker dan ooit.
Het is de eerste plaat op een groter label, maar de band doet niet aan crowd-pleasing of andere knievallen voor een groter publiek. Integendeel, het is geen plaat die je tijdens een feestje opzet. Daarvoor klinken de lijnen van de qua ideeënrijkdom gegroeide gitarist Greg Ahee toch te verpletterend, zoals in het machinale ‘Up the Tower’.
De referenties naar postpunkbands als The Fall (‘Here is the Thing’), Joy Division (‘Catriona’) en The Chameleons (‘Night-Blooming Cereus’) zijn op Relatives in Descent net als op de voorgaande platen evident aanwezig, maar de formatie tast de eigen muzikale grenzen meer dan af, met als fraaiste voorbeeld het schitterende prijsnummer ‘The Chuckler’. Casey zingt in dit nummer tegelijkertijd berustend en emotioneel beladen, terwijl dreigende drums en zowel nerveus als ijl snijdende gitaarlijnen de verwarring tussen duisternis en licht compleet maken.
Of zoals Casey, daarmee overeenkomstig, later in ‘Night-Blooming Cereus’ zingt: “Only in darkness / Does the flower take hold / It blooms at night“. Om vervolgens doodleuk over te gaan in het verzengende en repetitieve ‘Male Plague’. Het is duidelijk dat Protomartyr op Relatives in Descent niet voor één postpunkgat te vangen is, en dat maakt deze plaat intrigerend, onontkoombaar en bovenal indrukwekkend. De groep levert hiermee de beste plaat tot nu toe af. En dat wil wat zeggen, met de vorige drie eveneens niet misselijke platen in het achterhoofd.