Vijftig jaar geleden verschijnt Autobahn, het vierde album van de West-Duitse formatie Kraftwerk. Kernleden Ralf Hütter en Florian Schneider-Esleben zetten de lijn die ze een jaar eerder met overgangsplaat Ralf und Florian inzetten, voort met louter synthesizers, vocoders, zang en elektronische percussie. De rest is geschiedenis: Kraftwerk gebruikt technologie om popmuziek te maken op baanbrekende platen als Trans Europa Express (1977) en Computerwelt (1981), met als gevolg een niet te onderschatten invloed op onder andere hiphop en house. De fascinatie van de groep voor de relatie tussen Mensch und Maschine gaat zelfs zo ver dat Kraftwerk robots op het podium toelaat, die de bandleden vervangen.
Het laatste album, Tour de France Soundtracks, dateert van 2003. Daarna gaat de band weer regelmatig op tournee. Sinds 2006 zonder Schneider-Esleben, die in 2020 overlijdt aan een ernstige ziekte. Ruim een decennium lang treedt Kraftwerk op met fraaie 3D-projecties, die de lijn van de composities volgen. Tegenwoordig houdt de formatie het Gesamtkunstwerk in stand door de beelden te projecteren op iconische bouwwerken als de Odeion van Herodes Atticus in Athene, of Schloss Schönbrunn in Wenen. Het brengt Kraftwerk op een frisse septemberavond naar Der Theaterplatz vor der Semperoper in Dresden.
Ruim achttienduizend fans wonen het enige Duitse, uitverkochte openluchtconcert bij, aan de oever van de Elbe. De rivier waarover in de week voorafgaand een brug instortte. En ondanks het hoogwater gaat het optreden gewoon door. De voornamelijk veertig- en vijftigplussers ervaren dat de setlist sinds begin jaren negentig hoofdzakelijk is aangevuld met werk van Tour de France Soundtracks. Desondanks slaagt Kraftwerk erin om, met een inmiddels tot retrofuturistische totaalervaring uitgegroeid optreden, onverminderd indruk te maken.
Kort voor achten betreedt het viertal onder de geprogrammeerde klanken van ‘Numbers’ het podium, dat metershoog voor de Semperoper is gebouwd. Op die manier gaan de bandleden eveneens op in de combinatie van een prachtig afgesteld surroundgeluid en de meestentijds indrukwekkende beeldprojecties. De invloed op bijvoorbeeld techno komt doeltreffend naar voren door ‘Äetherwellen’ uit 1975 op een stuwende, maar vooral dansbare manier naar de eenentwintigste eeuw te katapulteren. Een van de meest onderschatte nummers van Kraftwerk, ‘Electric Café’, komt live wat minder tot zijn recht: het klinkt dun en vluchtig, en de visuals spreken niet echt tot de verbeelding.
‘The Man Machine’, ‘Radioactivity’ en ‘Trans-Europa Express’ klinken daarentegen overdonderend, met een bas die broekspijpen en trommelvliezen laat trillen. Bij de laatste zie én hoor je de trein van links naar rechts voorbijkomen. ‘La Forme/Régéneration’ is daarna een fijn pruttelend rustpunt. En er gaat ook weleens iets fout: tijdens ‘Vitamin’ valt een behoorlijke tijd weinig te zien, totdat de gekleurde pillen en capsules alsnog naar beneden druppelen op het scherm.
Ralf Hütter staat als kwieke bijna-tachtiger nog steeds op het podium. En ja, dan is het logisch dat zijn stem aan kracht inboet, met soms schorre en hese zang tot gevolg. Autotune is uiteraard niet besteed aan iemand die bijdroeg aan de ontwikkeling van de vocoder, maar zijn vocale spectrum wordt langzaamaan minder. De robots kunnen het dan altijd nog overnemen, zodat heldere en bij momenten subtiele beats, even simpele als briljante synthmelodieën en vindingrijke beeldprojecties met gemak overeind blijven.
