Penguin Cafe – TivoliVredenburg (15-01-2020) Je kan ze bijna aanraken…

Arthur Jeffes Penguic Café

Ook zonder indringende videobeelden en voice-over à la David Attenborough beleef je, dankzij Penguin Cafe, de verhalen van de pinguïns, de schoonheid en gevaren van het uitgestrekte Antarctische landschap. De liefde voor pinguïns en hun leefgebied vormen al jaren een inspiratiebron voor bandleider Arthur Jeffes. Het toeval wil dat de Britse ontdekkingsreiziger Robert Falcon Scott getrouwd was met de overgrootmoeder van Arthur. In 1911 maakte Scott een expeditie naar de Zuidpool. Bijna een eeuw later vroeg de BBC Arthur deel te nemen aan eenzelfde Antarctische expeditie. Daar besefte hij dat zelfs op de meest afgelegen stille plekken, muziek nog steeds een groot deel van iemands interne wereld en verbeelding kan zijn.

Om het bewustzijn voor de bedreigde Antarctische zeeën te vergroten vroeg Greenpeace de getalenteerde componist Jeffes vier muziekstukken te schrijven die overeenkomen met vier soorten pinguïns. Voortbordurend en associërend op deze stukken stelde hij zich een wereld voor waarin deze zeevogels avonturen beleven. Hun verhalen worden verteld op het meest recente album Handfuls of Night, dat in oktober 2019 werd uitgebracht door Erased Tapes. Het label dat ook mede postmoderne minimalisten als Nils Frahm, Peter Broderick en Ólafur Arnalds vertegenwoordigt.

Vanaf het licht onheilspellende openingsnummer ‘Wintersun’ nodigt het ensemble de bezoekers uit door de kou, over het gladde ijs mee te gaan op een muzikale ontdekkingsreis. Penguin Cafe bestaat deze tour uit een groep van zeven muzikanten, bekend van onder meer Suede, Gorillaz en Razorlight. Onder leiding van de componist Arthur Jeffes smelten de tonen van altviool, violen, cello, bas, piano, harmonium en percussie prachtig samen en dat geeft, ondanks het ontbreken van de gitaren deze keer, een energetisch en vol geluid.

Voor de pauze komen en colonne de vier inheemse Antarctische pinguïnsoorten voorbij. Elk met hun eigen individuele kenmerken en de menselijk eigenschappen die Jeffes hen toedicht en vertaalde in zijn muziekstukken. Met een kleine anekdote, een inkijkje in Jeffes’ belevingswereld en humor leidt hij de stukken in: ‘Chinstrap’, ‘Adelie’, ‘The Life of an Emperor’ en ‘Gentoo Origin’. Je kunt ze bijna aanraken, zó dichtbij brengen de repetitieve, hypnotische snaren, de prikkelende percussie en donkere open ruimtes je bij de kolonie.

Arthur Jeffes maakt de Brexiteers met een kwinkslag duidelijk wat zij kunnen leren van de overlevingsstrategie van de keizerspinguïns. Zij leven met duizenden zo dicht mogelijk bij elkaar. In het midden van de groep is het wel tien graden warmer. Ze wisselen regelmatig van plek, zodat ze allemaal een keer in het midden staan en een keer aan de buitenkant.

Jeffes voelt zich niet alleen schatplichtig aan de vetganzen maar zeker ook aan zijn overleden vader Simon Jeffes die Penguin Cafe Orchestra oprichtte. Om zijn vaders muziek uit te voeren richtte hij in 2009 Penguin Cafe op. Sindsdien heeft Arthur met Penguin Cafe een doordacht en eigen, apart geluid ontwikkeld, met respect voor het project van zijn vader. Met een lichte buiging naar Jeffes Sr. spelen zij vanavond onder meer een cover van ‘Pythagoras on the Line’, waarin de ingesprektonen van de telefoon van weleer zijn gesampeld. Je hoort zowel de noten als de relatie tussen de noten.

Van de inmiddels ouderwetse bezettoon naar meer modern is voor de muzikanten een kleine stap; ze spelen een stuk van het Engels danceproductie- en remixteam Simian Mobile Disco, ‘Wheel within Wheels’. Arthur Jeffes sluit met het melancholische solonummer ‘Music for a Found Harmonium’ af op – hoe kan het ook anders- het harmonium.

Na de toegift van twee nummers, op deze al ruime set, hebben veel bezoekers zowel kippenvel als een warm gevoel van deze muzikale Antarctische reis. We schuifelen achter elkaar langs de merchandise waar de platen gretig aftrek vinden. Ik zocht nog even naar pluchen pinguïns. Vergeefs. Dan maar de plaat opzetten en me mee laten voeren naar de Zuidpool.

Beeld: Jan Rijk

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *