Beeld: Jan Rijk
Lunch
Vanwege het overlijden van zijn vader moest Volker Bertelmann (a.k.a. Hauschka) dit concert, dat oorspronkelijk gepland stond voor december 2023, uitstellen. Die extra tijd zonder optredens had hij ook echt nodig, vertelt hij het publiek verlegen. In die periode werkte de Duitse componist aan muziek voor zes films in zijn studio, wat hem tegelijkertijd de mogelijkheid gaf om elke dag thuis te zijn en lunch te maken voor zijn gezin, voegt hij met een glimlach toe.
In 2023 bracht hij, na vier jaar, ook het album Philanthropy uit. Toevallig of niet, dit album is opgedragen aan het geloof in de mensheid en de kracht van familiebanden.
Na de pandemie, de klimaatcrisis en andere wereldwijde uitdagingen wilde Bertelmann met een positief en hoopvol geluid de beste eigenschappen van de mensheid benadrukken. Dit resulteerde in stukken zoals ‘Diversity’, ‘Generosity’, ‘Magnanimity’ en ‘Altruism’. Deze werken speelt hij vanavond – zonder pauzes, zoals hij het publiek waarschuwt – omdat dat voor hem prettiger is en hij hoopt dat het de luisteraars meeneemt in de flow.
No talking concert
Na een korte introductie laat Hauschka de woorden voor wat ze zijn en richt hij zijn aandacht volledig op de vleugel. Op het album Philanthropy werkten celliste Laura Wiek, violiste Karina Buschinger en Múmdrummer Samuli Kosminen mee. Zij zijn er vanavond niet bij, dus de componist haalt alle muziek uit zijn prepared piano.
Hauschka heeft geen drummer of bassist nodig om ritmes en baslijnen te creëren. De snaren van zijn vleugel zijn bezaaid met allerlei attributen zoals speelgoed, houtjes en schroeven. Het geluid, het karakter en de stemming van de piano worden hierdoor op bijzondere wijze aangepast, waardoor hij een scala aan percussieve en onverwachte effecten creëert. Hij voegt daar analoge gitaarpedalen en een klein mengpaneel aan toe, die door de piano worden aangedreven en een elektronische klanklaag toevoegen.
Gaffertape
De muziek is niet alleen optimistisch; sommige stukken zijn ingetogen en beschouwend, andere meer romantisch of melancholisch. Het publiek zakt dieper in de stoelen, terwijl de klanken zijn gedachten laten afdwalen of juist stilleggen. Na een goed uur worden die mijmeringen plotseling doorbroken wanneer Hauschka met grote bewegingen alle attributen uit de piano haalt en ze op het podium gooit. De belletjes, schroeven en rollen tape vliegen door de lucht.
Na het verwijderen van alle objecten speelt hij het voorlaatste nummer, een rustiger en introspectief stuk: ‘Stumm’. Het contrast met zijn experimentele, percussieve stijl is overduidelijk. Dit stuk legt de nadruk op de natuurlijke klank van de piano en onderstreept zijn veelzijdigheid als componist en uitvoerder.
Na een staande ovatie komt Hauschka terug met een rol gaffertape. Terwijl hij de snaren opnieuw beplakt, vertelt hij lachend een anekdote over een incident bij de douane in Tokio, waar hij al zijn attributen voor de piano moest achterlaten. De douanebeambten vonden de tien vibrators wat vreemd…
Hij sluit de avond af met ‘Mount Hood’, een nummer van zijn album A Different Forest. Dit stuk heeft een reflectieve, emotionele toon die naadloos aansluit bij de stemming van het concert.
Hopelijk heeft zijn muziek het geloof in de mensheid opnieuw weten aan te wakkeren.
