De term Mena staat voor Middle East and North Africa. In 2023 is in Groningen de eerste editie van het festival Mena Is Here, met muziek uit die regio. Dit jaar is de tweede editie. In de tien dagen voorafgaand aan het afsluitende festival vinden er al tal van activiteiten in de stad plaats. Niet alleen muzikaal, maar ook culinair. Make A Fuzz vindt tien dagen verslag doen best lang, en dus kiezen we voor de hoofdmoot: het festival, dat is omgedoopt tot Colors of Mena.
Min Taka komt uit Istanbul, maar woont in Nederland. Ze zingt dan ook in het Engels en Turks. In het begin vooral ondersteund door autotune. Waarom is een raadsel, want haar uitstekende vocalen kunnen prima zonder. In haar toegankelijk popsongs, die op plaat relaxter klinken dan live, komen allerlei muzikale invloeden voorbij. Zoals drum-n-bass, postpunk, indierock en synthwave. De potpourri aan invloeden kan niet voorkomen dat de nummers van Min Taka en haar driekoppige band binnen veilige grenzen blijven. Afgezien van wat toetsgeluiden, hadden wat meer instrumentale Turkse invloeden het optreden wellicht wat spannender gemaakt. De sierlijke dansbewegingen van de zangeres ten spijt.
Gestoken in een bijzondere jurk en hoofdtooi, is de Tunesische zangeres Emel de blikvanger. Geassisteerd door een drummer en een toetsenman, roepen presentatie en bombastische tonen een Songfestivalvibe op. Goedkoop vermaak is het allerminst, want haar song ‘Kelmti Horra’ groeide uit tot protestlied van de Tunesische Jasmijnrevolutie in 2010. Daarnaast zingt ze live over onderdrukking van vrouwen, en ondersteunt ze de protestsfeer met beeldprojecties en A4’tjes met slogans als My Voice Is Limitless. Haar niet geringe zangkwaliteiten zijn evident. Waarbij ze, in combinatie met haar bijzondere uitdossing, aan Björk doet denken. Hoogtepunt is het minimalistische ‘Holm’, waarin haar tranen vloeien. Emel geeft een bijzonder optreden voor een betrokken publiek.
Het is voor het eerst dansen geblazen tijdens Colors of Mena, met de stuwende retropsychedelische klanken van Lalalar uit Istanboel. Zanger Ali Güçlü Şimşek, die wel wat heeft van een jonge Phil Oakey van The Human League, zingt met donkere stem en beweegt ietwat onhandig over het podium. Een podium dat verder ook vrij leeg is, afgezien van gitarist Barlas Tan Özemek en beats-/effectenman Alican Tepecik. Meer bandleden hadden het optreden meer body gegeven. Nu oogt het een beetje als een kroegconcert. Toch valt er muzikaal ruim voldoende te beleven met fraaie gitaarlijnen, ongrijpbare elektronica en ronkende beats.
De bandleden van Al-Qasar komen onder andere uit de VS, Libanon en Turkije. Het viertal voegt hypnotiserende klanken uit Noord-Afrika samen met jarenzeventigrock: Arabian fuzz. Zangeres Jaouad El Garouge en topgitarist Thomas Attar Bellier vormen een prachtig tandem. Dat doen ze met fraai beladen vocalen en gruizige, maar bovenal vindingrijke gitaarlijnen die alles tussen Gang of Four en Black Sabbath afstruinen. Toetstonen uit eveneens de jaren zeventig maken het helemaal af. Al-Qasar spreidt een bewonderenswaardige muzikale virtuositeit ten toon. Wanneer Bellier de traditionele bağlama-gitaar erbij pakt, is er ook voor het publiek geen houden meer aan om in beweging te komen. Het stuwende optreden van Al-Qasar is een festivalhoogtepunt.
Aïta is een Marokkaanse vorm van klaagzang die teruggaat tot de twaalfde eeuw. De liederen gingen van vrouw tot vrouw. Deze shikhats en ghanayats zongen over onderdrukking en onrecht. Het in Frankrijk woonachtige duo Widad Mjama en Khalil Epi, dat zich Aïta Mon Amour noemt, wil aïta aan de vergetelheid onttrekken door het te combineren met moderne elektronica. En dat lukt ze in een matig gevulde Binnenzaal uitstekend. Mjama zingt hypnotiserend en dwingend. Epi laat heden en verleden in elkaar overlopen door hamerbeats en (elektrische) Arabische luit (ūd) virtuoos met elkaar te verweven. Het optreden is geen gemakkelijke kost; indrukwekkend is het wel.
Een stuk luchtiger gaat het eraan toe bij Tootard, afkomstig uit Syrië maar tegenwoordig residerend in Bern en Haifa. En het is opnieuw dansen geblazen in de Foyer van De Oosterpoort. Een hele trits aan muzikale staalkaarten komt voorbij, zoals disco, reggae, traditionele Noord-Afrikaanse klanken en psychedelica. Het duo lijkt wat afstandelijk te opereren vanuit een soort dj-booth. Keyboard en elektronische percussie slechten de brug echter op effectieve en bovenal energieke wijze. De muzikale invloeden en stijlen wisselen elkaar in sneltreinvaart af, zodat het vindingrijke concert van begin tot eind boeiend blijft.
Na twaalven mag Neerlands trots in Turkse psychfolk, Altin Gün, het festival afsluiten. Vorig jaar verliet zangeres Merve Daşdemir de band om een solocarrière te beginnen. Ze werd niet vervangen, zodat zanger Erdinç Ecevit nu alle aandacht krijgt. En ondanks zijn wat afstandelijke uitstraling, vervult hij deze rol met verve. Het duurt wel even voordat het optreden op gang komt, want de technisch voortreffelijk spelende formatie komt later pas met de uptemponummers. Het staat een boeiend concert allerminst in de weg, want zo kan de aandacht bijvoorbeeld uitgaan naar het prachtig retro klinkende basspel van Jasper Verhulst. En uiteindelijk komt het publiek toch wel in beweging bij de uptemponummers. Altin Gün is de passende afsluiter van een uitstekend festival, dat meer publiek had verdiend.