Foto’s: Jan Rijk
Met de autobiografie Never Understood (verschijningsdatum augustus 2024), de release van hun nieuwe album Glasgow Eyes en een grote Europese tour wordt het veertigjarig jubileum gevierd van The Jesus and Mary Chain. De band, waarvan de Schotse broers Jim en William Reid als drijvende kracht fungeren, bestond van 1984 tot 1999 en werd in 2007 heropgericht met het album Damage and Joy.
In 1984 bracht de band hun eerste single ‘Upside Down’ uit op het label Creation om vervolgens bij Blanco Y Negro te tekenen. Met Primal Scream-frontman Bobbie Gillespie op drums werd het baanbrekende debuutalbum Psychocandy opgenomen.
Zij zijn de grondleggers van een geluid dat powerpopmelodieën, sombere teksten, multitrack-gitaarvervorming en zware drums combineert. Daarmee blijft The Jesus and Mary Chain, ook na veertig jaar, een grote inspiratiebron voor vele noisebands.
Huis-dj Ronald Stemmerich rolt de rode loper uit voor de bezoekers van PAARD, met een aantal tijdgenoten van The Jesus and Mary Chain: Slowdive, Ride, en Malcom Middleton.
Ook de Londense supportact Deathcrash is schatplichtig aan het muzikale verleden van The Jesus and Mary Chain. Zonder Psychocandy of Spiderland hadden ze niet bestaan of geklonken zoals ze nu klinken. Net als de hoofdact zijn het geen grote showmannen of praters; ze laten de muziek voor zich spreken. Toch laat zanger-gitarist Tiernan Banks weten dat ze het een voorrecht vinden om in het voorprogramma te staan van The Jesus and Mary Chain en dat het spijtig is dat dit de laatste keer is.
De vier Londense, enigszins verlegen, jonge mannen vormen een band met een mysterieuze energie: lange, melodische slowcoreballads met zware, emotionele teksten. Met zachte zang, af en toe ijzig geschreeuw, rauwe gitaren (waarbij je de voorliefde voor Slint-gitarist David Pajo hoort), een zessnarige bas en stevige drums worden woede, depressie, onzekerheid en verdriet geuit in nummers als ‘Dead Swan’ en ‘Wrestle with Jimmy’.
Tijdens de change over delen de shoegazefans, waarvan een groot deel de band al meerdere decennia bewust heeft meegemaakt, herinneringen aan eerdere concertbezoeken en hun liefde voor The Jesus and Mary Chain met elkaar.
Met het openingsnummer ‘JAMCOD’ (Jesus and Mary Chain Overdose) kijkt de band ook terug, naar de break-up in 1998 als resultaat van een heftige ruzie die de broers destijds op het podium uitvochten. Dreigende elektronica, donkere baslijnen, vinnige drums van Justin Welch (Elastica, Suede en Lush) en de ogenschijnlijk ongeïnteresseerde stem van Jim Reid nemen de bezoekers mee terug naar die explosieve momenten destijds. Er wordt (instemmend?) meegeknikt op de maat van de muziek.
De zang van Jim Reid klinkt zelfverzekerder dan voorheen, maar heeft nog steeds de scheuren en rafels die de emotie voelbaar maken, zoals in het prachtig vertolkte ‘Nine Million Rainy Days’ van het album Darklands later in de set. Voor zijn doen is de zanger behoorlijk spraakzaam; hij bedankt zijn publiek en raadt hen aan het nieuwste album Glasgow Eyes te kopen. William Reid staat met een groot glas wijn zo dicht mogelijk bij zijn opgestapelde versterkers, terwijl zijn grijze haardos meedeint op de feedback van zijn snijdende gitaarspel.
Van dat nieuwe, zelfgeproduceerde album worden een aantal reflecterende nummers gespeeld, als eerbetoon aan de rockgeschiedenis en hun plek daarin. In ‘Chemical Animal’, zoals je al raadt, komen de verslavingen van de heren aan bod, en ‘The Eagles and The Beatles’ blijkt een eerbetoon aan Mick Jagger te zijn.
Het nieuwere materiaal, zoals ‘All Things Must Pass’, krijgt een iets zwaarder geluid dan de opgenomen versie, wat goed samengaat met het oudere materiaal. ‘In a Hole’ is schurend, terwijl ‘Cracking Up’ William Reid de kans geeft alles uit zijn gitaarvaardigheden te halen. Vooral tijdens de nummers van eerdere albums, zoals ‘Some Candy Talking’ en vooral direct bij het riffje dat ‘Just Like Honey’ inluidt, vormt het publiek een voorzichtige moshpit.
De toegift is een opzwepende afsluiter van drie nummers, met als allerlaatste nummer ‘Reverence’, waarbij Jim Reid hartverscheurend “I wanna die!” zingt na een lang uitgesponnen gitaarintro.
Ooit duurden de ruzies van de broers langer dan hun concerten, die soms hooguit een half uurtje duurden, waarbij ze met hun rug naar het publiek stonden en alleen maar noise produceerden.
Vandaag zwaaien The Jesus and Mary Chain na anderhalf uur van een prachtig optreden af, het publiek dankbaar en voldaan achterlatend.
