Halverwege de jaren tachtig is Friesland voor even het kloppend hart van de alternatieve popmuziek in Nederland, met bands als The Visitor, Umberto di Bosso é Compadres en Kobus Gaat Naar Appelscha. Er wordt door muziekkrant OOR zelfs een label op geplakt: De Friese Bries. Een van de meest avontuurlijke vertegenwoordigers is It Dockumer Lokaeltsje. Het trio maakt korte, onnavolgbare avant-gardepunknummers met een moordend tempo, en speelt met allerlei muzikale invloeden. Duizelingwekkende tempowisselingen, krassende gitaren, maar vooral de absurde Friestalige teksten zijn opvallend op het slechts zestien minuten durende, maar wel twaalf songs tellende Wil-Met-U-Neuken!
Vanuit een provincie die de eigen cultuur en taal vaak zo bloedserieus neemt en daarom vooral op behoud is gericht, klinken de teksten van It Dockumer Lokaeltsje over bijvoorbeeld spookkoeien, ‘Klunen Yn’e Dunen’ of skûtsjes op wielen als een welkome humoristische relativering. De band bewijst dat het Fries zich in een moderne muzikale setting uitstekend leent als rekbare en rijke zangtaal. It Dockumer Lokaeltsje groeit in korte tijd uit tot lieveling van de VPRO-radio, en ook de legendarische Britse dj John Peel is in die dagen gecharmeerd van de muziek.
Ruim dertig jaar na Wil-Met-U-Neuken! en opvolger Moddergat is It Dockumer Lokaeltsje terug met een uitstekende nieuwe plaat: Tonger. Het lijkt alsof de tijd in positieve zin heeft stilgestaan, want de formatie trekt de avontuurlijke lijn van de jaren tachtig gewoon door. De bas van zanger en gitarist Peter Sijbenga klinkt droger en zwaarder dan ooit, Fritz de Jong haalt tegendraadse ritmes uit zijn basale drumkit en Sytze van Essen mishandelt zijn snaren zodat van fuzz doordrenkte tegentonen ontstaan.
De zowel gedragen als ontspannen gezongen maar vooral absurdistische teksten houden de aandacht van begin tot eind vast, ofschoon je wel Fries moet kunnen verstaan en een beetje moet weten wat er in Friesland speelt. De teksten gaan over bijvoorbeeld kaatsen met een gebroken hand, een boerenlul of een dadaïstische kijk op Leeuwarden als Culturele Hoofdstad van Europa in 2018. De uptemponummers op het achttien liedjes tellende Tonger maken de meeste indruk, zoals het zagende ‘Brutsen Klau’, het prettig chaotische ‘De Leafde’, het onontkoombare ‘Twitterspoek’ of het stroperige ‘It Gegriem’. Dat neemt echter niet weg dat een minder snel nummer als ‘De Komeet Fan Strikwerda’ eveneens doorspekt is van muzikale brille. Kortom, alles klopt nog steeds bij It Dockumer Lokaeltsje anno 2017: muzikaal venijn, humor, spelplezier en vooral unieke, tegendraadse nummers met spitsvondige teksten.