De grote zaal van Tivoli is de perfecte omgeving voor het instrumentarium dat Beth Gibbons heeft meegenomen. Op het podium staan pauken, meerdere violen, diverse keyboards en een enorme (contra)bassaxofoon. Voeg daarbij een groep van multi-instrumentalisten en de zaal zal vanavond gevuld worden met een prachtig palet aan klanken. Utrecht zal getuige zijn van een melancholische symfonie over de mens, de aarde en het leven. Vóór deze indrukwekkende opstelling van de hoofdact staan twee eenzame gitaren en een cello. Met die instrumenten zal Bill Ryder-Jones [foto links] vanavond het stemmige voorprogramma verzorgen.
Ryder-Jones en celliste Ev ogen nietig op dit grote podium. Toch pakken ze de zaal direct in met Ryder-Jones’ kenmerkende warme stem, die mooi wordt aangevuld met het rijke geluid van de cello. Daarnaast zingt Ev ook de tweede stem. Dit zet ze mooi en gevoelig neer in het nummer ‘Don’t Be Scared, I Love You’ uit 2019. Er lijkt voor het gelegenheidsduo wat nerveuze spanning te zitten op dit optreden. Misschien wel door de indrukwekkende zaal en instrumentatie van Beth Gibbons. Ryder-Jones benoemt het zelf halverwege de set als hij verzucht: “I don’t know why I’m a bit nervous”. “You are perfect!” schreeuwt iemand vanuit de zaal. Dat lijkt de spanning wat te breken. Heel toepasselijk volgt daarna ‘This Can’t Go On’ van zijn net uitgekomen album Iechyd Da met daarin de toepasselijke regel “Get yourself together”. De zaal is helaas nog niet volledig gevuld bij het voorprogramma, maar de mensen die er zijn worden gegrepen door het breekbare optreden en worden op die manier in een mooie verstilde sfeer gebracht voor wat nog komen gaat.
In de zaal heerst een onrustige sfeer gedurende het halve uur voordat Beth Gibbons [openingsfoto en foto hieronder] zal optreden. Onder daverend applaus betreedt de band het podium, alsof er sprake is van een terugkeer uit ballingschap. In de schemer betreedt de Portisheadzangeres als laatste het podium. Haar kleine gestalte valt in het niet bij de grootsheid van haar ‘orkest’. Het was lang wachten sinds het laatste soloalbum Out of Season, dat ze in 2002 opnam met Rustin’ Man. Een vergelijking met Kate Bush dringt zich op. Ook zij kon haar publiek lang laten wachten en vervolgens de hele wereld versteld doen staan met de kwaliteit van een fris en vernieuwend album. Nu is er voor Gibbons na twintig jaar het nieuwe soloalbum Lives Outgrown. Een verzameling songs over de mooie en minder mooie kanten van het leven door de ogen van een vrouw die inmiddels de zestig nadert. Dat levert prachtige bespiegelingen op, bijvoorbeeld in ‘Floating on a Moment’. Dit nummer start met een bezwerende gitaarintro en verhaalt met gevoelige samenzang over de eindigheid van en verwondering over het leven. Daarna gaat het over de aarde en de mogelijke eindigheid daarvan in ‘Rewind’.
Tussen de nummers in spreekt ze nauwelijks. Haar muziek vertelt alles. Als Gibbons niet zingt wendt ze haar hoofd zelfs af van het publiek en duikt dieper in de muziek om te luisteren naar de subtiele accenten die haar orkest aanbrengt in de nummers. Een hoogtepunt is de vertolking van ‘Mysteries’ van Out of Season. De zaal ontploft werkelijk als dit nummer na een korte stilte eindigt. Dan volgt het prachtige ‘Lost Changes’, waarna het optreden via een paukenintro wat meer up-tempo wordt in het refrein van ‘Tom the Model’, weer van Out of Season. De band sluit dit nummer af met betoverend mooie samenzang.
Het optreden bereikt qua enthousiasme een hoogtepunt met het indrukwekkend ritmische ‘Beyond the Sun’. Het gitaar-en-dwarsfluitintro van het gevoelige ‘Whispering Love’ is de inleiding tot een afsluitende ode aan de liefde als bron van het leven. De toegift is het enige Portisheadnummer van vanavond: ‘Roads’. Als de band het applaus in ontvangst neemt ziet het publiek hoe Beth Gibbons blootsvoets, in spijkerbroek en zwart shirt gehuld in de felle spotlights staat. Klein en bescheiden, maar prachtig en muzikaal oppermachtig!
Openingsfoto van Jason Persse (cc-by-sa-2.0) uit 2011, overige foto´s van Victor Hijl